Hoe koeien plaatsmaken voor soja, wijn en fruitbomen

Ik groeide op aan een rivier, tussen weilanden, een paar huizen en wat boerderijen. In de zomer kampeerde ik met vriendinnen op het land van een boer. Hij had 50 koeien en 30 paarden. Ik leerde er koken op een gaspitje en vuurtjes stoken. We reden paard, zwommen in het meer, hielpen met melken en lummelden wat rond. Voor mij was het paradijs, maar voor de boer, zijn vrouw en kinderen was het dag en nacht werken voor weinig geld.  

Dat besef kwam pas later. Als tiener zag ik vooral de leuke kant van het boerenbedrijf. Ik wist niet aan hoeveel regels de boer moest voldoen, dat hij altijd bezig was met de koeien, dat kalfjes direct bij hun moeder worden weggehaald, of dat er methaan in de lucht kwam als ze poepen. 

Veel is er sinds die tijd veranderd. Het onbekommerde landleven bleek niet zo onbekommerd. Boeren werken nog steeds heel hard voor weinig geld, maar er zijn grote zorgen over de impact van boerenbedrijven op het klimaat. Daarom verbaast het me niet, dat ik steeds vaker lees over jonge boeren, die het familiebedrijf overnemen en het vervolgens over een andere, duurzame boeg gooien.

Zo maken in Limburg de koeien van Mark Venner in de komende twee jaar plaats voor bomen. Hij ziet geen toekomst meer in de melkveehouderij van zijn ouders, maar zag wel kansen om zijn liefde voor de natuur te combineren met zijn agrarische achtergrond. Daarom nam hij het familiebedrijf over. Op de 20 hectare grasland komt een voedselbos. Het wordt een mix van allerlei gewassen met fruitbomen, notenbomen, kruiden en knollen. Het voedselbos gaat juist CO2 uit de lucht gaat halen en het is ook nog eens heel goed voor de biodiversiteit. 

Ook de broers Tom en Bart Grobben uit Twente namen het bedrijf van hun ouders over, maar hadden een wild plan. Ze zagen dat er steeds meer soorten plantaardige melk op de markt kwam en daar wilden ze aan bijdragen. Ze hebben nog 75 melkkoeien, maar sinds 2016 verbouwen ze ook soja waar ze hun eigen melk van maken. Het bedrijf heet ‘De Nieuwe Melkboer’. Het is een hele uitdaging om de soja in het Nederlandse klimaat te verbouwen, maar het lukt. 

Hans Ypma uit De Rips sloot het boerenbedrijf dat al generaties lang in de familie was. Gedwongen door ziekte nam hij afscheid van 160 dieren en bedacht dat hij een wijngaard wilde beginnen. Inmiddels heeft hij twee hectare aan wijnstokken. Zijn wijngaard heet ‘By Ypma’ en in de zomer presenteerde hij zijn eerste wijn: Peeldorpje. In een interview met het Eindhovens Dagblad zegt Ypma nog nooit zo gelukkig geweest te zijn. 

En zo zijn er nog heel veel meer verhalen van creatieve en dappere boeren, die duurzaamheid belangrijk vinden en het over een andere boeg gooien. 

En heel misschien mag ik bij een van hen nog een keer komen kamperen. 

*****
Asceline Groot is ondernemer bij hetkanWEL, schrijfster van ‘Het Nieuwe Groen’ en PhD kandidaat aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In haar columns schrijft zij over (start-up) sociale ondernemingen en trends en ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid.